Postanowienie w przedmiocie skargi na postanowienie referendarza sądowego

I C 1234/22 Marzec 2023 r.

POSTANOWIENIE

Sąd Rejonowy w Warszawie, Wydział I Cywilny w składzie: Przewodniczący sędzia Anna Kowalska po rozpoznaniu w dniu 20 marca 2023 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym sprawy z powództwa: Jan Nowak przeciwko: Adam Wiśniewski o zapłatę na skutek skargi pozwanego na postanowienie referendarza sądowego z dnia 10 marca 2023 r.

postanawia:

zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że zwolnić pozwanego od kosztów sądowych w zakresie opłaty sądowej od apelacji.

sędzia Anna Kowalska

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 10 marca 2023 r. referendarz sądowy oddalił wniosek pozwanego o zwolnienie od kosztów sądowych. W uzasadnieniu tego postanowienia wskazano, że pozwany nie udowodnił, iż jego sytuacja majątkowa pozwala udzielić mu zwolnienia od kosztów sądowych. Wnioskujący podnosił, iż jedyne jego dochody to emerytura, nie podając wysokości bowiem złożył wniosek do organu rentowego o wystawienie jej rozliczenia. W opinii referendarza zwrócenie się do tego organu miało na celu przewleczenie postępowania bowiem pozwany winien wykazać wysokość emerytury comiesięcznymi odcinkami. Brak tego dowodu uznano za okoliczność zawinioną. Referendarz sądowy podkreślił, iż z oświadczenia pozwanego wynika, że miesięczne wydatki na jego gospodarstwo domowe wynoszą około 2500 zł. Ten fakt zrodził przypuszczenie, iż przynajmniej w takiej wysokości dochody uzyskuje wnioskodawca. Opłata sądowa od apelacji w niniejszej sprawie wynosi 1000 zł. Zdaniem referendarza po stronie pozwanej nie powstaną dodatkowe koszty w postępowaniu odwoławczym. Stwierdzono zatem, iż dochody gospodarstwa domowego są wystarczające na poniesienie opłat sądowych tym bardziej, że pozwany dowiedział się o toczącym procesie w styczniu 2023 r. Tak długi okres stwarzał możliwość poczynienia stosownych oszczędności. Pismem procesowym doręczonym w dniu 17 marca 2023 r. pozwany złożył skargę na postanowienie referendarza sądowego z dnia 10 marca 2023 r. W skardze podniósł, iż referendarz błędnie ocenił, że pozwany nie udowodnił, iż nie jest w stanie ponieść kosztów opłaty od apelacji. Jego zdaniem przy emeryturze w wysokości 2000 zł nie można uczynić oszczędności we własnych wydatkach. Pozwany ponownie poinformował, iż nie posiada żadnego majątku ani innych dochodów poza emeryturą. Do pisma dołączył zaświadczenie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przedstawiające miesięczne dochody w okresie od stycznia 2022 r. do lutego 2023 r. Wskazał także, że pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z żoną, która otrzymuje świadczenie rentowe w kwocie 800 zł. Z uwagi na trudną sytuację finansową, pozwany nie wykupuje regularnie leków przepisywanych mu przez lekarzy. Sąd zważył co następuje: Skarga na orzeczenie referendarza zasługuje na uwzględnienie. Oceny złożonego przez pozwanego wniosku o zwolnienie z kosztów sądowych dokonano w sposób nieprawidłowy przez pryzmat regulacji art. 101 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (dalej u.k.s.c.), zgodnie z którym sąd może zwolnić stronę od kosztów sądowych w części, jeżeli strona jest w stanie ponieść tylko część tych kosztów. Zgodnie z ust. 2 powołanego przepisu częściowe zwolnienie od tych kosztów może polegać na zwolnieniu od poniesienia albo ułamkowej lub procentowej ich części, albo określonej ich kwoty, albo niektórych opłat lub wydatków. Może też polegać na przyznaniu zwolnienia co do pewnej części roszczenia lub co do niektórych roszczeń dochodzonych łącznie. W przedmiotowej sprawie nie została w pełni uwzględniona sytuacja finansowa pozwanego, przez pryzmat dołączonych dokumentów oraz stanu faktycznego osoby ubiegającej się o zwolnienie od kosztów sądowych. Każdy przypadek jest inny i wymaga indywidualnego podejścia przy jego rozpoznaniu. W niniejszej sprawie mamy do czynienia z osobą fizyczną. Z oświadczenia majątkowego pozwanego wynika, iż jego jedynym dochodem jest emerytura. W dołączonym zaświadczeniu z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wskazano, iż najwyższy miesięcznych dochód pozwanego w okresie od stycznia 2022 r. do lutego 2023 r. wynosił 2100 zł. Dowód ten przedłożono już po wydaniu zaskarżonego postanowienia, jednakże razem z oświadczeniem o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania pozwany dołączył pismo w którym zwrócił się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o wystawienie stosowanego rozliczenia. Referendarz sądowy uznał ten fakt za próbę przewleczenia postępowania. Mając na względzie zebrany materiał dowodowy oraz okoliczności faktyczne sąd nie podziela stanowiska zaprezentowanego przez referendarza. Nie dołączenie comiesięcznych odcinków za emeryturę nie jest zdaniem sądu okolicznością wskazującą na umyślne przedłużenie niniejszego procesu. Pozew w niniejsze sprawie wniesiono w dniu 5 lutego 2023 r., zatem 2-miesięczny termin jej rozpatrzenia nie daje podstaw do uznania, iż strona dąży do przewleczenia postępowania. Na marginesie należy wskazać, iż pozwany nie tamuje biegu sprawy bezzasadnymi zażaleniami. W ocenie sądu referendarz oceniając zasadność zwolnienia pozwanego od kosztów sądowych, nie uwzględnił całokształtu materiału dowodowego. Pozwany słusznie wskazał, iż w wieku 70 lat trudno zadecydować, czy oszczędzać na opłatach sądowych czy też na wydatkach związanych z utrzymaniem czy leczeniem. Brak odmowy zwolnienia go od kosztów opłaty sądowej od apelacji, nie zasługuje na aprobatę zarówno ze społecznego punktu widzenia, jak i w świetle załączonych do wniosku dokumentów. Pozwany wykazał bowiem w sposób dostateczny, przedkładając oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania, iż mimo ponoszenia razem z żoną kosztów utrzymania w kwocie około 2500 zł miesięcznie, nie jest w stanie opłacić środka zaskarżenia. Wnioskodawca zamieszkuje wspólnie z małżonką w domu jednorodzinnym, którego koszty utrzymania wskazał we wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych, nie posiada, kont bankowych ani kredytów. Jego jedynym dochodem jest emerytura. W tej sytuacji nie sposób podzielić stanowiska referendarza, który powziął przypuszczenie graniczące z pewnością, że dochody gospodarstwa domowego pozwanego są wystarczające na poniesienie opłat sądowych. Biorąc zatem pod uwagę powyższe, na podstawie art. 353 § 1 k.p.c. sąd orzekł jak w sentencji postanowienia.

sędzia Anna Kowalska

Zarządzenie 1. odnotować postanowienie. 2. odpis postanowienia doręczyć stronom z informacją, że jest ono niezaskarżalne. 3. odpis apelacji pozwanego proszę doręczyć powodowi. 4. po otrzymaniu zwrotnego potwierdzenia odbioru akta z apelacją przesłać do Sądu Okręgowego w Warszawie

Warszawa, dnia 21 marca 2023 r.

sędzia Anna Kowalska