Wyrok Sądu Rejonowego

IX Ca 1234/22 dnia 15 listopada 2022 r.

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Rejonowy w Warszawie Wydział X Pracy w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Anna Kowalska

Ławnicy Jan Nowak, Maria Wiśniewska

Protokolant Piotr Zieliński

po rozpoznaniu w dniu 20 grudnia 2022 r. w Warszawie

przy udziale -

na rozprawie

sprawy z powództwa Jana Kowalskiego, Anny Nowak

przeciwko Elektro S.A. z siedzibą w Krakowie

o premię

I. Oddala powództwa,

II. Nie obciąża powodów kosztami zastępstwa prawnego pozwanej.

/-/ Jan Nowak /-/ SSR Anna Kowalska /-/ Maria Wiśniewska

IX Ca 1234/22

UZASADNIENIE

W pozwie skierowanym do Sądu Rejonowego w Warszawie powódka Anna Nowak wniosła o zasądzenie od spółki Elektro S.A. z siedzibą w Krakowie kwoty 5000 zł (słownie pięć tysięcy złotych) tytułem zaległej premii za rok 2021 (pozew k. 2).

W pozwie skierowanym do Sądu Rejonowego w Warszawie powód Jan Kowalski wniósł o zasądzenie od spółki Elektro S.A. z siedzibą w Krakowie kwoty 4000 zł (słownie cztery tysiące złotych) tytułem zaległej premii za rok 2021 (pozew k. 2 akt IX Ca 1235/22).

W odpowiedziach na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództw oraz zasądzenie kosztów postępowania wg norm przepisanych (odpowiedź na pozew k. 15, odpowiedź na pozew k. 15 akt IX Ca 1235/22).

Na rozprawie w dniu 5 stycznia 2023 r. Sąd postanowił na zasadzie art. 219 k.p.c. połączyć obie sprawy do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia, gdyż pozostawały ze sobą w związku (protokół rozprawy k. 30).

Na rozprawie w dniu 10 lutego 2023 r. powodowie ograniczyli swoje roszczenia. Powódka Anna Nowak wniosła o zasądzenie od pozwanej kwoty 4500 zł (słownie cztery tysiące pięćset złotych) wraz z odsetkami z tytułu premii motywacyjnej dla kadry kierowniczej za rok 2021. Powód Jan Kowalski wniósł o zasądzenie od pozwanej kwoty 3500 zł (słownie trzy tysiące pięćset złotych) wraz z odsetkami z tytułu premii motywacyjnej dla kadry kierowniczej za rok 2021 (protokół rozprawy k. 45).

Pozwana działająca przez pełnomocnika konsekwentnie wnosiła o oddalenie tak ograniczonych powództw (protokół rozprawy k. 45).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka Anna Nowak była zatrudniona w Elektro S.A. w Krakowie w okresie od 1 stycznia 2019 r. do 31 grudnia 2021 r. Od 1 lipca 2020 r. do chwili ustania stosunku pracy powódka zajmowała stanowisko Kierownika Działu Sprzedaży (dowód świadectwo pracy, aneksy do umowy o pracę - akta osobowe powódki, zeznania powódki k. 20).

Powód Jan Kowalski był zatrudniony w Elektro S.A. w Krakowie w okresie 15 marca 2018 r. do 31 grudnia 2021 r. Od 1 stycznia 2021 r. do chwili ustania stosunku pracy powód zajmował stanowisko Kierownika Działu Logistyki (dowód świadectwo pracy, aneksy do umowy o pracę - akta osobowe powoda, zeznania powoda k. 25).

Zarządzeniem Prezesa Zarządu - Dyrektora Generalnego Elektro S.A. z dnia 10 stycznia 2021 r. o nr 1/2021 został wprowadzony w pozwanej spółce z mocą obowiązującą od dnia 1 lutego 2021 r. Regulamin Wynagradzania. Integralną częścią tegoż aktu stanowił Regulamin premiowania Kadry Kierowniczej, który precyzował warunki otrzymania premii motywacyjnych i nagród indywidualnych. Obok niego obowiązywały dla pozostałych pracowników (bez kadry kierowniczej) - zasady przyznawania i wypłacania uznaniowych premii i nagród z funduszu motywacyjnego (dowód regulamin Wynagradzania, regulamin premiowania Kadry Kierowniczej k. 5, Zasady... k. 10, pismo k. 12).

Powodowie należeli do kadry kierowniczej zakładu. Otrzymali premię motywacyjną za rok 2020 (dowód zeznania Tomasz Malinowski k. 35, Katarzyna Wiśniewska k. 40).

W okresie, za który powodowie dochodzą wypłacenia premii Dyrektorem Oddziału pozwanej spółki w Krakowie był Tomasz Malinowski, który opracowywał zadania premiowe dla działów zakładu na poszczególne kwartały roku 2021. Powodowie otrzymali od swojego przełożonego Tomasz Malinowski na piśmie szczegółowe zadania motywacyjne na poszczególne kwartały roku. Powodowie w każdym kwartale roku 2021 zrealizowali zadania w 100%, co zatwierdzili Tomasz Malinowski i Katarzyna Wiśniewska. Przy realizacji zadania w 100% - pracownik miał otrzymać premię w wysokości 10% wynagrodzenia zasadniczego. Dyrektor Oddziału wnioskował do Zarządu Spółki o przyznanie powodom premii motywacyjnej za wszystkie kwartały roku 2021 (dowód karty zadań motywacyjnych z raportami z wykonania k. 50 i k. 50 akt IX Ca 1235/22, pisma k. 55, wnioski k. 60, pisma k. 65, zeznanie świadków Tomasz Malinowski k. 35, Katarzyna Wiśniewska k. 40, zeznanie powoda Jan Kowalski k. 25).

W każdym kwartale roku 2021 pozwana spółka odnotowywała bieżący zysk finansowy. W IV kwartale 2021 r. zysk spółki był niższy od planowanego. W związku z tym Zarząd Spółki w porozumieniu z Radą Nadzorczą Spółki podjął decyzję o wstrzymaniu wypłaty premii dla kadry kierowniczej za rok 2021 - do momentu wiarygodnego potwierdzenia osiągnięcia zakładanego wyniku finansowego (dowód raport k. 70, sprawozdanie k. 75, zeznanie świadka Piotr Jankowski k. 80).

W dniu 15 maja 2021 r. Elektro S.A. udzielił poręczenia kredytu inwestycyjnego Energia S.A. z siedzibą w Poznaniu. Powyższy kredyt nie został spłacony przez dłużnika. W konsekwencji spółka Elektro S.A. w Krakowie została wezwana przez Bank Polski S.A. z siedzibą w Warszawie do zapłacenia kwoty 1 000 000 złotych. Zgodnie z zaleceniem audytora (Adam Nowak) - badającego sprawozdanie finansowe spółki - utworzono rezerwę w ciężarze kosztów roku 2021 w wysokości 1 000 000 złotych. W konsekwencji wynik finansowy za rok 2021 zamknął się stratą netto w wysokości 500 000 złotych (dowód raport k. 70, sprawozdanie finansowe spółki wraz z opinią biegłego rewidenta, zeznanie świadka Piotr Jankowski k. 80).

Średnie wynagrodzenie powoda Jan Kowalski z okresu ostatnich trzech miesięcy pracy w pozwanym zakładzie wyniosło 6000 zł miesięcznie brutto (zaświadczenie k. 85 akt IX Ca 1235/22).

Średnie wynagrodzenie powódki Anna Nowak z okresu ostatnich trzech miesięcy pracy w pozwanym zakładzie wyniosło 7000 zł miesięcznie brutto (zaświadczenie k. 90).

Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o zeznania świadków, dowód z przesłuchania stron - ograniczony na zasadzie art. 302 § 1 k.p.c. do zeznań powodów oraz złożone do akt sprawy dokumenty. W zasadzie stan faktyczny w sprawie był bezsporny.

Sąd zważył co następuje:

Powództwa nie mogą być uwzględnione. Zgodnie z § 5 Regulaminu premiowania Kadry Kierowniczej premia motywacyjna miała charakter uznaniowy. Miała ona mobilizować pracowników zatrudnionych na stanowiskach kierowniczych do osiągania takich wyników pracy własnej i podległych zespołów pracowniczych, które były optymalne z punktu widzenia pełnej realizacji zadań gospodarczych wyznaczonych Spółce.

Ten zapis zdaje się przesądzać (co w toku procesu konsekwentnie podtrzymywała pozwana), że w przypadku powodów mamy do czynienia z "nagrodą", a nie "premią". W ocenie Sądu to nie nazwa, ale istota tych pojęć powinna decydować o charakterze świadczenia.

Zgodnie z dotychczasową linią orzecznictwa Sądu Najwyższego nagrodą jest przysporzenie majątkowe ze strony pracodawcy na rzecz pracownika, dokonane w sposób uznaniowy, ponad obowiązek umowny, statuujący wysokość wynagrodzenia za pracę. Nagroda sama przez się nie ma charakteru roszczeniowego i dopiero jej przyznanie przez pracodawcę stwarza uprawnienie pracownika do żądania jej wypłaty.

Natomiast premia stanowi część wynagrodzenia za pracę. Uprawnienie do żądania premii powstaje w sytuacji, gdy stosowne przepisy (regulaminowe, umowne, ustawowe) przewidują z góry skonkretyzowane wskazówki premiowania, które następnie zostały zrealizowane przez pracownika.

Dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy konieczne staje się zatem określenie charakteru prawnego przewidzianej w regulaminie dla kadry kierowniczej - premii motywacyjnej.

Przepis § 6 regulaminu zobowiązał Zarząd Dyrektorów Pionów i Oddziałów spółki do wyznaczenia na piśmie kadrze kierowniczej szczegółowych zadań premiowanych na kolejne kwartały. Przyznanie premii motywacyjnej i jej wysokości miała wynikać z oceny efektów pracy pracownika - kierownika dokonywanej przez przełożonego na koniec kwartału oraz częściowo na koniec roku kalendarzowego (§ 7 ust. 1 regulaminu).

Niewątpliwie powodowie otrzymali zadania motywacyjne (karta zadań) na każdy kwartał roku 2021. Powodowie w każdym kwartale roku 2021 zrealizowali powierzone zadania w 100%, co potwierdzili przełożeni Tomasz Malinowski i Katarzyna Wiśniewska - Dyrektor Oddziału pozwanej spółki. Powstały więc fakty uzasadniające wypłatę premii. Wysokość premii dla kadry kierowniczej nie była ścisłe określona. Regulamin stanowił, iż indywidualna premia motywacyjna mogła być przyznana kierownikowi - pracownikowi do 10% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego wynikającego z umowy o pracę. Realizacja zadania w 100% równała się wypłacie maksymalnej 10% premii, co potwierdził świadek Tomasz Malinowski.

Zgodnie z poglądem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 15 stycznia 2010 r. I PK 150/09, OSNP 2011/17-18/234, który Sąd Rejonowy podziela - dla oceny charakteru premii jako uznaniowej czy regulaminowej nie ma decydującego znaczenia okoliczność, że wysokość jej nie jest określona ściśle, a tylko ramowo.

Do wypłaty premii konieczna była decyzja Dyrektora Oddziału w uzgodnieniu z Dyrektorem Generalnym (§ 8 ust. 2 regulaminu). Jednocześnie regulamin nie precyzował na czym te uzgodnienia mają polegać. Tomasz Malinowski zeznał, iż z całą pewnością zadania określał, zatwierdzał ich wykonanie powodom oraz występował o stosowną dla nich premię. Stwierdził również jednak, że o wypłacie premii decydował w ostateczności Zarząd Spółki, mając na względzie wynik finansowy całej spółki.

W myśl art. 10 regulaminu wynagradzania, którego załącznik stanowi regulamin premiowania kadry kierowniczej warunkiem uruchomienia funduszu premiowego były: realizacja planów produkcji i sprzedaży oraz dodatni wynik finansowy. O realizacji powyższych kryteriów mógł mieć wiedzę jedynie Zarząd Spółki. To właśnie wynik finansowy za rok 2021 spółki jak zeznał świadek Piotr Jankowski był przyczyną nie wypłacenia premii motywacyjnej dla kadry kierowniczej za rok 2021 w powiązaniu ze słabymi (choć dodatnimi) wynikami finansowymi za pierwsze trzy kwartały 2021 r.

Regulamin wynagradzania nie precyzuje pojęcia wyniku finansowego (planowany, bieżący, roczny). Właśnie interpretacja pojęcia dodatniego wyniku finansowego była przedmiotem sporu między stronami. Strona pozwana miała na myśli wynik finansowy za rok 2021 - potwierdzony sprawozdaniem finansowym (strata), natomiast powódka wynik finansowy za dany kwartał roku 2021 (na koniec każdego kwartału tego roku - zysk).

W myśl § 9 regulaminu premia motywacyjna wypłacana miała być kadrze kierowniczej zaliczkowo - w wysokości 50% przyznanej kwoty, w terminie do 15 dnia po zakończeniu kwartału i ostatecznym rozliczeniem ("rozliczeniowo") - w terminie do 31 marca po zakończeniu roku kalendarzowego. W tym stanie uzasadnione jest twierdzenie, iż premia motywacyjna miała charakter premii rocznej. Konkludując należy uznać, iż dodatni wynik finansowy to roczny wynik finansowy ze sprawozdania finansowego pozwanej spółki zaopiniowanego przez biegłego rewidenta obejmującego cały 2021 rok.

W niniejszej sprawie wynik finansowy należy rozpatrywać w sensie księgowym. Odzwierciedleniem tegoż jest sprawozdanie finansowe sporządzane po zakończeniu danego roku obrachunkowego, a następnie poddane badaniu przez biegłego rewidenta. Ze złożonego do akt sprawy sprawozdania finansowego pozwanej spółki za 2021 rok wynika, iż spółka poniosła stratę w wysokości 500 000 złotych.

Ponieważ bieżący zysk po III kwartale był mniejszy od zakładanego, racjonalnym działaniem Zarządu Spółki było wstrzymanie premii zaliczkowej kadrze kierowniczej za rok 2021.

Nie budzi jednak wątpliwości Sądu, iż okresem rozliczeniowym kadry kierowniczej był rok, a więc przesłanka premii w postaci dodatniego wyniku finansowego nie została osiągnięta.

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie należy uznać, iż " premia motywacyjna dla kadry kierowniczej" miała charakter premii w ścisłym tego słowa znaczeniu, a nie nagrody. Nie został jednak spełniony jeden z warunków premiowania, stąd Sąd oddalił powództwa w całości (zarówno w części pierwotnie żądanej, a następnie skorygowanym na rozprawie w dniu 10 lutego 2023 r.).

Mając na uwadze subiektywne przekonanie powodów o zasadności żądań, okoliczności i przyczyny rozwiązania stosunków pracy oraz sytuację majątkową (szczególnie Jan Kowalski), Sąd nie obciążył powodów kosztami zastępstwa prawnego pozwanej (art. 102 k.p.c.), o czym orzekł w punkcie II wyroku.

/-/ SSR Anna Kowalska